We hebben er lang op moeten wachten, maar eindelijk staat er voor het Nederlands elftal weer een groot toernooi voor de deur. Het laatste EK waar Nederland aan meedeed was het EK 2012 en het is inmiddels dus alweer bijna negen jaar geleden dat wij onze oranje leeuwen zagen schitteren op een Europees toernooi. Reden genoeg voor Doordebenen om in aanloop naar het EK van 2020 de vorige EK edities van het Nederlands elftal erbij te pakken. Deze week: het Nederlands elftal op het EK van 1996 in Engeland.
Kwalificatie voor het Ek 1996
Na het WK van 1994 werd Dick Advocaat, ook wel de kleine generaal genoemd, aangesteld als bondscoach. Een jaar later stapte Advocaat over naar PSV en werd hij vervangen door Guus Hiddink. De kwalificatie verliep niet zonder moeite, in een groep met Tsjechië, Noorwegen, WIt-Rusland, Luxemburg en Malta werd de ploeg tweede met één punt achter Tsjechië. De tweede plek betekende dat er een kwalificatie wedstrijd gespeeld moest worden tegen Ierland, de winnaar van deze wedstrijd mocht naar het EK. Dankzij twee goals van Patrick Kluivert op Anfield mocht Nederland zich opmaken voor een EK in de zomer van 1996.
Groepsfase Ek 1996
Nederland was dus geplaatst voor het EK en kwam in de groep met Schotland, Engeland en Zwitserland. Allemaal geduchte tegenstanders voor Oranje, maar wat verwacht je dan ook op een Europees kampioenschap. Helemaal op een EK waar maar zestien landen aan meedoen krijg je al snel de top van de wereld tegenover je in de groepsfase. Dat is bij de aankomende EK’s wel anders, daar mogen namelijk al 32 landen aan meedoen. Geen wonder dat Nederland zich gekwalificeerd heeft.
Nederland tegen Schotland
De eerste wedstrijd werd gespeeld tegen het Schotland van Craig Brown. De schotten hadden zich direct gekwalificeerd en waren ook al aanwezig op het WK van 1992. Nederland moest het in de eerste wedstrijd stellen zonder verdediger Danny Blind vanwege een schorsing. Frank de Boer werd helemaal niet meegenomen vanwege een enkelblessure. Als centraal duo tegen Schotland koos Hiddink voor een verdedigend duo bestaande uit Edgar Davids en Johan de Kock.
De wedstrijd eindigde in een teleurstelling. Hoewel er veel kansen werden gecreëerd werden de kansen niet afgemaakt. Vooral het vizier van Dennis Bergkamp, toen een spits van Inter, stond niet op scherp. Beide teams moesten het doen met een 0-0 uitslag, waardoor de punten eerlijk werden verdeeld. De volgende wedstrijd tegen Zwitserland was nu cruciaal voor het behalen van de volgende ronde.
Nederland tegen Zwitserland
Engeland had de andere wedstrijd tegen Zwitserland gelijk gespeeld, en iedereen in groep A stond dus nog op gelijke hoogte. Voor de wedstrijd tegen Zwitserland kon Hiddink weer beschikken over Danny Blind. De verwachting was dat het duo zou bestaan uit Blind en De Kock en dat Davids naar het middenveld doorgeschoven zou worden. Hiddink besliste echter anders en koos voor een centraal duo van Seedorf en Blind en behield het vertrouwen in het middenveld.
De keuze leidde tot veel irritaties en verontwaardiging bij Davids. En hij kreeg later ook zijn gelijk. Nederland werd in de beginfase overlopen en na het krijgen van een gele kaart liep Seedorf op zijn tandvlees. Een wissel in de 26ste minuut was dan ook noodzakelijk en Seedorf werd vervangen door de Kock. In de tweede helft lukte het Nederland wel om te winnen van Zwitserland. Jordi Cruijff opende de score en even later maakte Bergkamp de 2-0.
Na de wedstrijd had Davids kritiek op Hiddink en gebruikte de woorden: “He should not stick his head in other player’s ass”. Waarmee hij doelde dat de bondscoach teveel naar de mening van Danny Blind en Ronald de Boer luisterde. Davids werd na de uitspraak naar huis gestuurd. Daarnaast was er nog de rel met de zogenaamde ‘kabel’ groep. Het viel namelijk op dat de donkere en blanke voetballers eigenlijk in twee verschillende groepen leefde en niet met elkaar overweg konden.
Nederland tegen Engeland
Als laatste groepsduel moest Nederland op Wembley tegen gastland Engeland. Zowel Engeland als Nederland had aan een gelijkspel genoeg om de volgende ronde te halen. Maar vooral Engeland ging vol voor de winst, het centrale duo Seedorf en Blind waren niet opgewassen tegen de spitsen van Engeland. Alan Shearer maakte in de 23ste minuut de 0-1 en vlak na de rust liep het helemaal uit de hand voor het Nederlands elftal. Teddy Sheringham maakte in de 51ste minuut de 0-2 en Alan Shearer maakte drie minuten later de 0-3. Vijf minuten later maakte Sheringham zijn tweede van de wedstrijd en met 0-4 en nog dertig minuten te spelen moest Nederland uitkijken dat het niet tegen een monsterscore aan liep.
Meer doelpunten bleven gelukkig uit en Patrick Kluivert wist er zelfs nog één in te schieten. Een op het eerste ogenblik onbelangrijke goal, maar achteraf zou anders blijken. Op hetzelfde moment werd namelijk de wedstrijd tussen Zwitserland en Schotland gespeeld, en de schotten zouden gaan winnen met 1-0. Met het 4-1 verlies kwam Oranje op gelijke hoogte met de Schotten in aantal punten en in het doelsaldo. Omdat het onderlinge resultaat gelijk was, werd er gekeken naar het aantal gescoorde doelpunten: Schotland had er maar één, Nederland had er drie en mocht dus door naar de volgende ronde.
Kwartfinale tegen Frankrijk
Het Nederlands elftal was niet in goede doen, maar had toch de kwartfinale bereikt. Tegen tegenstander Frankrijk was een stunt nodig om door te dringen naar de volgende ronde, maar de spelers hadden er vertrouwen in en dat moest natuurlijk ook wel. Tegen het Frankrijk van Thuram, Blank, Desailly, Deschamps en Zidane wist het Nederlands elftal de nul te houden na 120 minuten spelen, en volgde er strafschoppen. Van der Sar wist geen penalty te keren, en toen Seedorf de vierde penalty niet wist te benutten, was het toernooi ineens abrupt ten einde voor het Nederlands elftal. Frankrijk mocht door naar de volgende ronde en speelde daar tegen Tsjechië.
Rest van het Toernooi
In de halve finales stonden Duitsland en Engeland tegen over elkaar. Na een 1-1 moesten uiteindelijk penalty’s de doorslag geven en daarin bleken de Duitsers net wat beter. Huidige bondscoach van Engeland Gareth Southgate miste de beslissende zesde penalty waardoor ook Engeland uit het toernooi lag. Ook de andere halve finale tussen Frankrijk en Tsjechië moest worden beslist met penalty’s waarin de Tsjechen beter voor de dag kwamen.
Een finale tussen Duitsland en Tsjechië op Wembley voor zo’n 70.000 toeschouwers. De Tsjechen hadden bewezen een hecht collectief te zijn maar bleken niet bestand tegen het geluk van de Duitsers. Berger maakte nog wel de 1-0 voor de Tsjechen, maar Bierhoff maakte een kwartier later alweer de gelijkmaker. Een verlenging moest eraan te pas komen, en het was dezelfde Bierhoff die ‘de golden goal’ maakte voor de Duitsers en zo Duitsland de derde EK titel bezorgde.
Afloop EK Oranje
Ondanks het bereiken van de kwartfinales was het toernooi voor Oranje een teleurstelling. Er werden weinig doelpunten gemaakt, maar één wedstrijd gewonnen en afgedroogd worden tegen Engeland. Ajax had het jaar ervoor nog de Champions League gewonnen, en een groot deel van die spelersgroep speelde in Oranje. Toch bleek deze spelersgroep niet goed genoeg voor het winnen van het toernooi. Twee jaar later zou Nederland echter mogen aantreden op het Wk van 1998 waarop het team wel hoge ogen zou gaan gooien.