Wat is Expected Goals (xG) in het voetbal?

Sinds een aantal jaar is de term xG, wat staat voor “Expected Goals”, een veel gebruikte statistiek. Er zijn zelfs clubs die hun hele aankoopbeleid baseren op stats zoals Expected Goals. Hieronder leggen we je alles uit over xG.

Wat houdt de term Expected Goals in?

Expected Goals, verwachte doelpunten, is de kans dat een bepaalde doelpoging resulteert in een doelpunt. Deze kans ligt tussen de 0 en 1 en wordt gebaseerd op de kwaliteit van de poging. Een intikkertje op een leeg doel van 5 meter afstand heeft waarschijnlijk een waarde van 0,90. Volgens de computer zal die specifieke kans er 90 van de 100 keer in gaan. Aan de andere kant is de kans dat een afstandsschot van 25 meter afstand een doelpunt wordt heel laag, en zal deze doelpoging een xG van 0,03 hebben.

De Expected Goal van een doelpoging wordt bepaald door een aantal variabelen:

• De afstand tot het doel is de belangrijkste. Hoe groter de afstand tot het doel, hoe kleiner de kans dat een schot een doelpunt wordt.
• Naast de afstand wordt er ook gekeken naar het lichaamsdeel. Doelpogingen met het hoofd hebben een kleinere kans op een goal. Dit is voornamelijk omdat een speler bij een kopkans afhankelijk is van een goede voorzet en je met het hoofd minder kracht en richting kunt geven aan een bal dan bij een schot.
• Penalty’s en vrije trappen hebben een hogere xG dan normale schoten omdat er een specialist achter de bal staat en de speler de tijd krijgt om de vrije trap of penalty te nemen. Gemiddeld heeft een vrije trap een Expected Goal van 0,08 in de Eredivisie. Een penalty heeft een xG van 0,78.

Wat zegt Expected Goals over een speler?

De Expected Goals zegt iets over het verwachte aantal doelpunten van een gemiddelde schutter. Of Kevin de Bruyne of een voetballer uit de derde divisie van Schotland op doel schiet, wordt geen rekening mee gehouden. Daarnaast blijft het altijd de vraag of een spits geluk heeft bij zijn afronding of dat hij daadwerkelijk beter kan afronden dan de statistiek voorspelt.

Welke spelers presteren het beste in verhouding met hun xG?

Omdat de Expected Goals gebaseerd is op de gemiddelde voetballer zijn er spelers die onder en boven de xG presteren. We lichten een paar spelers uit die opmerkelijke statistieken hebben wat betreft Expected Goals.

Harry Kane

Harry Kane is misschien wel de beste afmaker ter wereld, wat ook te zien is in onderstaande tabel. Uitgezonderd van het seizoen 2021/2022 heeft de Engelse spits ieder seizoen ver boven zijn Expected Goals gepresteerd.

Lionel Messi

Lionel Messi heeft (op zijn tijd bij PSG na) ongelooflijke statistieken met betrekking tot xG. Zo scoorde hij twee seizoenen tien keer meer dan er van hem werd verwacht. Naast spelmaker is Lionel Messi dus ook een fenomenale afwerker.

Cristiano Ronaldo

Hoewel Cristiano Ronaldo zijn carrière lang ongelooflijk veel doelpunten maakte, eindigde de Portugees het merendeel van de seizoenen met minder goals dan verwacht. Omdat het over zo’n lange termijn wordt gerekend, kan worden gesteld dat Cristiano Ronaldo niet zo’n goede afmaker is als veel mensen denken.

Varianten op Expected Goals

Naast de xG zijn er nog meer prestatie-indicatoren die iets zeggen over een speler. Als eerste is er de xA die aangeeft hoe groot de kans is dat er een doelpunt ontstaat uit een gegeven pass, ook als de ontvanger besluit om niet op doel te schieten. Een pass die de spits alleen nog meer hoeft binnen te tikken heeft logischerwijs een hoge Expected Assist.
De Expected Goals On Target, xGOT zegt al iets meer over een speler dan een xG. Bij de xGOT wordt namelijk naast de kwaliteit van de kans ook de kwaliteit van de afwerking meegenomen. Een vrije trap met een xG van 0,10 kan met een goede plaatsing van de bal een xGOT van 0,80 opleveren. Gaat de bal naast het doel, dan is de xGOT standaard 0,00 aangezien een schot dat niet op doel gaat nooit een doelpunt kan worden.

Hoe gebruiken teams Expected Goals?

Clubs baseren hun meningen over spelers steeds meer op basis van data. De statistiek Expected Goals wordt gebruikt om te kijken of spelers boven of onder hun kwaliteit spelen. Spitsen die een xG hebben van 20 maar 15 keer scoren spelen waarschijnlijk onder hun kwaliteit en dus hebben ze waarschijnlijk een lagere marktwaarde. Aan de andere kant zijn er spitsen die ver boven hun kwaliteit spelen en meer scoren dan verwacht. Deze spelers trekken veel aandacht in de voetbalwereld en dus zijn ze relatief duur. Clubs spelen hierop in door spelers te zoeken die onder hun niveau spelen omdat deze goedkoop zijn. De verwachting is dat de spelers het later beter zullen gaan doen en ze waar voor hun geld zijn.

Het beste voorbeeld van dit principe is Brentford. Zij kunnen met een veel kleiner budget dan de rest van de Premier League concurreren omdat zij hun aankopen doen op basis van statistieken. Spitsen die afgelopen seizoen minder hebben gescoord dan hun xG worden gezien als slecht, maar vaak is het een kwestie van pech. Deze spelers zijn dan goedkoop op te pikken en gaan waarschijnlijk in de aankomende tijd beter presteren dan hiervoor. Op deze manier krijgen clubs zoals Brentford waar voor hun geld.